Η Δραπετσώνα είχε στρατηγική σημασία και στην αρχαιότητα ανήκε στον αρχαίο δήμο «Θυμαιτάδαι», μαζί με το Κερατσίνι.
Οι δύο λόφοι που την πλαισιώνουν, μείωναν την ένταση του αέρα και παράλληλα λειτουργούσαν σαν «παρατηρητήρια» για τυχόν επιθέσεις.
Γι αυτό και έπαιξε το δικό της ρόλο στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π. Χ.
Η Δραπετσώνα ήταν η χερσόνησος κοντά στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά που φιλοξενούσε την Ηετιώνεια Πύλη και η ίδια ονομαζόταν Ηετιώνεια. Αποτελούσε τμήμα του Δήμου των Πειραιωτών και η τοποθεσία της μαζί με τα οχυρά της την είχαν επιβάλει σαν σημαντικό τμήμα της οχύρωσης του Πειραιά και της προστασίας της Αθήνας ολόκληρης από εισβολείς που θα απειλούσαν την πόλη από θαλάσσης και θα αποβιβάζονταν στη στεριά.
Tο όνομα "Δραπετσώνα"
Για το όνομα ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑ υπάρχουν διάφορες απόψεις.
1)Το τοπωνύμιο ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑ καθιερώθηκε μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, οπότε και δημιουργήθηκε ο προσφυγικός συνοικισμός. Για την προέλευση του τοπωνυμίου υπάρχουν πολλές εκδοχές. Υποστηρίζεται, από την λέξη δραπέτης, ή από τον αρχικό τύπο της λέξης Τραπεζών. Άλλη άποψη είναι, ότι προέρχεται από την αλβανική λέξη «ντράπε» (τάφρος) και όνομα ιδιοκτήτη της περιοχής Τσώνη ή Τσώνα. Οι αρβανίτες ψαράδες της γειτονικής Κούλουρης (Σαλαμίνας) στην περίοδο της Τουρκοκρατίας την αποκαλούσαν Ντραπε-τσώνα = Τάφρο (ρεματιά) του Τσώνα.
2)Υπάρχει, όμως, και άλλη αρβανίτικη ή Αλβανική ερμηνεία της λέξης "Ντράπε": σημαίνει δρεπάνι. και "Τσούνι" σημαίνει παιδί. " Ντράπε-τσούνι", λοιπόν, που μεταλλάχθηκε σε "Ντράπε-τσώνα", είναι μια πολύ πιθανή αρχική ονομασία της περιοχής, επειδή μοιάζει με δρεπάνι, ιδίως στην περιοχή της "Κρεμμυδαρούς".
Η ανατολική πλευρά της Δραπετσώνας, εκεί που μέχρι τη δεκαετία του 2000 βρισκόταν ο σιδηροδρομικός σταθμός των ΣΕΚ, - ακριβώς κάτω από τα σημερινά ερείπια, το Καστράκι - ονομαζόταν Ηετωνία ακτή, διότι στην περιοχή ετιμάτο ο Αττικός ήρωας Ηετίων, που έδωσε το όνομά του στη Χερσόνησο. Στην αρχαιότητα ήταν ναυστάθμιο και μαζί με τον Κάνθαρο είχε 94 νεώσοικους. Η περιοχή περιβαλλόταν από το Θεμιστόκλειο Τείχος, το οποίο ο Κόνων μετά την ναυμαχία της Κνίδου, το βελτί¬ωσε και έφτιαξε δύο κυλινδρικούς πύργους (Καστράκια).
Στην πλευρά της χερσονήσου προς το λιμάνι, ήταν μέχρι πριν μερικές δεκάδες χρόνια, το βασιλικό Λεμβαρχείο, η Φαρική Βάση, τα συνεργεία των Φάρων και το «επάκτιο πυροβολείο» με 23 εμπροσθογεμή κανόνια, από τα οποία ρίχνονταν χαιρετιστήριες βολές.
Στην άκρη της χερσονήσου υπήρχε μια μικρή νησίδα με φάρο. Στα δυτικά υπήρχε μεσαιωνικού τύπου αναρρωτήριο λοιμωδών νόσων, που καταργήθηκε όταν έγινε το νοσοκομείο στην Αγία Βαρβάρα.
Στην περιοχή αυτή επεκτάθηκαν σιγά - σιγά εγκαταστάσεις του ΟΛΠ.
Η περιοχή όπου βρίσκονταν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 οι δεξαμενές του ΟΛΠ, ήταν παλιότερα όρμος που ονομαζόταν «Κρεμμυδαρού» από τις πολλές μεγάλες κρεμμύδες - μποτσίκια - που φύτρωναν εκεί. Λίγο πριν, μπροστά στον Άγιο Διονύσιο, ήταν ως το 1920 τα καρνάγια, τα οποία μετά, σιγά-σιγά- άρχισαν να μετακομίζουν στο Πέραμα.
Οσο προχωράμε νοτιοδυτικά και παραλιακά, ο λιμενοβραχίονας είχε το όνομα του Βασιλέως Γεωργίου και του ιδιοκτήτη του κέντρου Κράκαρη (1845-1914).
Λίγο πιο πέρα, δυτικά, ήταν η ακτή Βασιλειάδη που οφείλει το όνομά της στο ναυπηγείο Βασιλειάδη που λειτουργούσε από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τον τελευταίο πόλεμο. Στα 1975 η περιοχή διαμορφώθηκε σε σταθμό εξυπηρέτησης εμπορευμάτων που διακινούνταν με εμπορευματοκιβώτια (κοντέϊνερς). Εκεί έγινε το 2006, το νέο κτίριο του ΥΕΝ.
Πάντα δυτικά βαδίζοντας ήταν το εργοστάσιο Λιπασμάτων και η ομώνυμη συνοικία. Το εργοστάσιο άρχισε να λειτουργεί από το 1910. Σταμάτησε πριν λίγα χρόνια.
Η Δραπετσώνα άρχισε να γίνεται πόλη μετά τον ερχομό των προσφύγων το 1922.